Bộ phận một cửa là gì? Khái niệm cơ chế một cửa

Bộ phận Một cửa đã và đang trở thành một trong những cơ chế quan trọng trong hoạt động của các cơ quan, đơn vị hành chính công. Nhờ với cơ chế này, người dân và doanh nghiệp có thể tiếp cận và thực hiện các thủ tục hành chính công một cách nhanh chóng, thuận tiện hơn, không còn tốn thời gian, chi phí đi lại. Vậy, Bộ phận Một cửa là gì? Cơ chế này được tổ chức và triển khai như thế nào? Cùng tìm hiểu trong bài viết này.

Bộ phận một cửa là gì?

Bộ phận “Một cửa” là tên gọi chung của Bộ phận Tiếp nhận và Trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính hoặc Trung tâm Phục vụ hành chính công cấp tỉnh, thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn hướng dẫn, tiếp nhận, giải quyết hoặc chuyển hồ sơ giải quyết, trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính, theo dõi, giám sát, đánh giá việc giải quyết thủ tục hành chính cho tổ chức, cá nhân

Bằng cách kết hợp các phòng ban, cơ quan liên quan và tổ chức, bộ phận một cửa giúp tăng cường sự thuận tiện cho người dân và doanh nghiệp khi sử dụng các dịch vụ hành chính công, giảm thiểu thời gian và chi phí cho cả người dân và Nhà nước.

Bên cạnh đó, bộ phận một cửa cũng giúp tăng cường tính minh bạch, tránh sự chồng chéo và giảm thiểu các thủ tục hành chính phức tạp.

bộ phận một cửa là gì

Cơ chế một cửa là gì?

Cơ chế một cửa liên thông trong giải quyết thủ tục hành chính là phương thức phối hợp giữa các cơ quan có thẩm quyền trong tiếp nhận hồ sơ, giải quyết và trả kết quả giải quyết một thủ tục hành chính hoặc một nhóm thủ tục hành chính có liên quan với nhau, theo dõi, giám sát, đánh giá việc giải quyết thủ tục hành chính cho tổ chức. cá nhân thông qua Bộ phận Một cửa quy định tại Khoản 3 Điều 3 Nghị định 61/2018/NĐ-CP.

Với cơ chế một cửa, người dân và doanh nghiệp chỉ cần liên hệ với một cơ quan duy nhất để được hướng dẫn và giải quyết các thủ tục hành chính công, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí, tăng tính minh bạch và hiệu quả của quản lý hành chính công. Cơ chế một cửa là một trong những nỗ lực của các nước trên thế giới trong việc cải thiện dịch vụ hành chính công và nâng cao sự hài lòng của người dân và doanh nghiệp.

Nhiệm vụ của bộ phận một cửa

Bộ phận Một cửa là một phần trong cơ chế Một cửa, có nhiệm vụ chịu trách nhiệm tiếp nhận và trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính cho người dân, tổ chức. Cụ thể, nhiệm vụ của Bộ phận Một cửa bao gồm:

Tiếp nhận, hướng dẫn và cung cấp thông tin về thủ tục hành chính: Bộ phận Một cửa tiếp nhận yêu cầu của người dân, tổ chức, hướng dẫn về các thủ tục hành chính và cung cấp thông tin về các quy định, chính sách liên quan đến thủ tục hành chính.

Nhận hồ sơ, kiểm tra và chuyển hồ sơ sang các bộ phận liên quan: Bộ phận Một cửa nhận hồ sơ và tiến hành kiểm tra, xác nhận tính hợp lệ của hồ sơ. Sau đó, họ sẽ chuyển hồ sơ sang các bộ phận liên quan để thực hiện các bước tiếp theo của thủ tục hành chính.

Trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính: Bộ phận Một cửa sẽ trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính cho người dân, tổ chức. Kết quả có thể được trả qua nhiều hình thức như trực tiếp tại bộ phận Một cửa, qua email, điện thoại hoặc qua bưu điện.

Tổ chức và thực hiện các hoạt động giải quyết khiếu nại, tố cáo: Nếu có khiếu nại, tố cáo liên quan đến quá trình giải quyết thủ tục hành chính, Bộ phận Một cửa sẽ tiếp nhận và thực hiện các hoạt động giải quyết khiếu nại, tố cáo này.

Với nhiệm vụ trọng tâm là cung cấp dịch vụ hành chính công tốt nhất cho người dân, tổ chức, Bộ phận Một cửa đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của hệ thống hành chính công, giảm thiểu thủ tục hành chính phức tạp và làm giảm sự phiền hà cho người dân, tổ chức.

bộ phận một cửa là gì

Người dân sử dụng hệ thống xếp hàng tự động (Nguồn: SimpleTech.vn)

Cơ cấu tổ chức bộ phận một cửa theo các cấp

Tổ chức Bộ phận Một cửa có thể được triển khai tại nhiều cấp độ khác nhau, bao gồm:

Tại cấp trung ương: Bộ phận Một cửa được tổ chức tại cơ quan Bộ, Ngành trực thuộc Chính phủ như Bộ Tài chính, Bộ Nội vụ, Bộ Y tế, v.v.

Tại cấp địa phương: Bộ phận Một cửa được tổ chức tại các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, các Sở, Ban, Ngành của Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố, quận, huyện, thị xã.

Tại cấp xã: Bộ phận Một cửa có thể được tổ chức tại các đơn vị hành chính cấp xã, thường là tại Trung tâm Hành chính cấp xã.

Tuy nhiên, việc tổ chức Bộ phận Một cửa phụ thuộc vào quy mô, ngân sách và nhu cầu sử dụng dịch vụ của cơ quan, đơn vị hành chính. Các cấp tổ chức Một cửa sẽ có cách triển khai và chức năng khác nhau.

Tổ chức Bộ phận Một cửa tại cấp bộ

Tại cấp bộ, Bộ phận Một cửa thường được tổ chức dưới dạng Trung tâm Hành chính công trực thuộc Bộ. Trung tâm Hành chính công sẽ chịu trách nhiệm tổ chức triển khai các dịch vụ công trực tuyến và cung cấp các thông tin liên quan đến thủ tục hành chính công, đồng thời tiếp nhận và trả kết quả giải quyết các thủ tục hành chính công một cách nhanh chóng, thuận tiện cho người dân và doanh nghiệp. Ngoài ra, Trung tâm Hành chính công còn có trách nhiệm phối hợp với các bộ, ngành và địa phương để triển khai các chính sách, pháp luật liên quan đến hành chính công

Tổ chức Bộ phận Một cửa tại cấp tỉnh

Tại cấp tỉnh, Bộ phận Một cửa được tổ chức tại Sở Tư pháp hoặc Phòng Tư pháp của tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương. Bộ phận này có chức năng thực hiện công tác tiếp nhận và trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính của cơ quan, đơn vị thuộc tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và các cơ quan, đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương.

Tại cấp tỉnh, Bộ phận Một cửa có thể được tổ chức thành các đơn vị con tại các huyện, thành phố thuộc tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương để thực hiện công tác tiếp nhận và trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính tại địa phương. Các đơn vị này được gọi là Bộ phận Một cửa địa phương.

Tổ chức Bộ phận Một cửa tại cấp huyện

Tại cấp huyện, Bộ phận Một cửa thường được tổ chức tại Trung tâm Hành chính công huyện hoặc tại Văn phòng Ủy ban nhân dân huyện. Nhiệm vụ của Bộ phận Một cửa tại cấp huyện là tiếp nhận và trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính cho người dân và doanh nghiệp tại địa phương, cung cấp thông tin về các thủ tục hành chính tại cấp huyện, hỗ trợ giải đáp các thắc mắc và khiếu nại liên quan đến thủ tục hành chính, tiếp nhận, xử lý và giải quyết khiếu nại, tố cáo của người dân và doanh nghiệp liên quan đến hoạt động của cơ quan nhà nước tại cấp huyện. Ngoài ra, Bộ phận Một cửa tại cấp huyện còn có nhiệm vụ đào tạo và nâng cao năng lực cho cán bộ, công chức về thực hiện các quy định về một cửa tại cấp huyện.

Tổ chức Bộ phận Một cửa tại cấp xã

Tại cấp xã, Bộ phận Một cửa được tổ chức tại Trung tâm Hành chính xã hoặc Phòng Hành chính - Tổ chức xã, nơi đóng vai trò là trung tâm cung cấp dịch vụ hành chính công cho người dân và doanh nghiệp trong địa phương. Bộ phận Một cửa tại cấp xã thường được quản lý bởi chính quyền địa phương và có nhiệm vụ tiếp nhận hồ sơ, giải đáp thắc mắc và trả kết quả cho người dân và doanh nghiệp về các thủ tục hành chính cấp xã như đăng ký kết hôn, cấp giấy phép kinh doanh tạm thời, đăng ký xe máy, xin giấy khai sinh, giấy chứng tử và nhiều thủ tục khác

Nguyên tắc thực hiện cơ chế một cửa

Nguyên tắc thực hiện cơ chế một cửa được đặt ra để đảm bảo tính minh bạch, tiện lợi và hiệu quả của việc cung cấp dịch vụ hành chính công cho người dân và doanh nghiệp. Các nguyên tắc này bao gồm:

Tất cả các thủ tục hành chính cần được cung cấp tại một điểm duy nhất, để người dân và doanh nghiệp không cần phải di chuyển quá nhiều để thực hiện thủ tục.

Tất cả các cơ quan hành chính có liên quan đến thủ tục hành chính đó cần phối hợp chặt chẽ để cung cấp dịch vụ một cách liên tục và hiệu quả.

Quy trình xử lý thủ tục hành chính cần phải được thực hiện một cách nhanh chóng và đáp ứng nhu cầu của người dân và doanh nghiệp

Các quy định pháp luật liên quan đến thủ tục hành chính cần được đơn giản hóa để giảm thiểu tình trạng rườm rà và mất thời gian trong quá trình thực hiện thủ tục.

Các thông tin liên quan đến thủ tục hành chính cần phải được cung cấp một cách đầy đủ, minh bạch và dễ tiếp cận để giúp người dân và doanh nghiệp có thể hiểu rõ quy trình và các yêu cầu cần thiết để thực hiện thủ tục.

Quản lý và kiểm soát chất lượng dịch vụ cần được thực hiện một cách nghiêm ngặt để đảm bảo tính chính xác và đáp ứng yêu cầu của người dân và doanh nghiệp.

Tất cả các nguyên tắc trên đều nhằm đảm bảo tính minh bạch, hiệu quả và tiện lợi của việc cung cấp dịch vụ hành chính công cho người dân và doanh nghiệp, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển kinh tế và xã hội của đất nước.